Dàn ý 6 kiểu đề bài Nghị luận văn học "ghi điểm"
Dễ dàng đạt điểm cao với đề bài Nghị luận văn học khi bạn nắm được dàn ý các bước làm bài của 6 kiểu đề sau.
Kiểu 1: Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả,
bài thơ, đoạn thơ (hoàn cảnh sáng tác, vị trí của đoạn thơ…)
- Trích dẫn thơ.
Thân bài:
- Làm rõ nội dung
tư tưởng, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ (Phân tích theo từng câu/cặp câu,
bám sát vào từ ngữ mang giá trị nghệ thuật trong từng câu thơ => làm nổi bậc
giá trị nghệ thuật, cái hay của bài thơ).
- Bình luận về giá
trị của bài thơ, đoạn thơ. Cái hay, cái đẹp, giá trị tư tưởng mà nó mang lại
cho người đọc. Kết hợp liên hệ so sánh với các cây bút khác để làm rõ nét riêng
của tác phẩm.
Kết bài:
Đánh giá vai trò và
ý nghĩa đoạn thơ, bài thơ trong việc thể hiện nội dung tư tưởng và phong cách nghệ thuật của nhà thơ.
Kiểu 2. Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.
* Mở bài:
- Giới thiệu khái
quát về tác giả, tác phẩm, nội dung ý kiến, nhận định hướng tới.
- Trích dẫn lại ý
kiến/nhận định đó.
* Thân bài:
Triển
khai các luận điểm, vận dụng các thao tác phân tích, chứng minh để làm rõ nhận
định. Kết hợp so sánh, bàn luận để làm rõ.
* Kết bài:
Khẳng định
lại vấn đề, nêu ý nghĩa.
Kiểu 3. Nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi
* Mở bài:
- Giới thiệu tác giả,
tác phẩm (xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác,…)
- Nội dung cần bàn
luận.
* Thân bài:
- Ý khái quát : tóm
tắt sơ lược nội dung chính của tác phẩm.
- Làm rõ nội dung nghệ thuật theo định hướng của đề. Kết hợp các thao tác phân
tích, chứng minh, bàn luận.
- Nêu cảm nhận,
đánh giá về tác phẩm, đoạn trích.
* Kết bài:
Nhận
xét, đánh giá khái quát tác phẩm, đoạn trích (cái hay, độc đáo về giá trị nghệ
thuật và giá trị tư tưởng)
Kiểu 4. Nghị luận về một tình huống truyện.
Tình huống truyện:
- Tình huống truyện
có thể hiểu là hoàn cảnh, bối cảnh tạo nên câu chuyện.
- Là mối quan hệ đặc biệt giữa nhân vật này với
nhân vật khác; giữa hoàn cảnh và môi trường sống với nhân vật. Qua đó nhân vật
bộc lộ tình cảm, tính cách hay thân phận góp phần thể hiện sâu sắc tư tưởng của
tác giả.
Gồm có:
- Tình huống tâm trạng.
- Tình huống hành động.
- Tình huống nhận thức.
a. Mở bài:
- Giới thiệu về tác
giả, vị trí văn học của tác giả. (có thể nêu phong cách).
- Giới thiệu về tác
phẩm (đánh giá sơ lược về tác phẩm).
- Nêu vấn đề cần
nghị luận.
b. Thân bài:
- Giới thiệu hoàn cảnh
sáng tác
- Phân tích các
phương diện cụ thể của tình huống và ý nghĩa của tình huống đó.
+ Tình huống 1....ý
nghĩa và tác dụng đối với tác phẩm.
+ Tình huống 2...ý
nghĩa và tác dụng đối với tác phẩm.
- Bình luận về giá
trị của tình huống: làm nên thành công cho tác phẩm như thế nào, giá trị nghệ
thuật mà nó mang lại.
c. Kết bài:
- Đánh giá ý nghĩa
vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm.
- Cảm nhận của bản
thân về tình huống đó.
Kiểu 5. Nghị luận về một nhân vật, nhóm nhân vật trong truyện.
a. Mở bài:
- Giới thiệu về tác
giả, vị trí văn học của tác giả. (có thể nêu phong cách).
- Giới thiệu về tác
phẩm (đánh giá sơ lược về tác phẩm), nêu nhân vật.
- Nêu yêu cầu đề
bài.
b. Thân bài:
- Giới thiệu hoàn cảnh
sáng tác
- Phân tích các biểu
hiện tính cách, phẩm chất nhân vật. (chú ý các sự kiện chính, các biến cố, tâm
trạng thái độ nhân vật...)
- Đánh giá về nhân
vật đối với tác phẩm
c. Kết bài:
- Đánh giá nhân vật
đối với sự thành công của tác phẩm, của văn học dân tộc.
- Cảm nhận của bản
thân về nhân vật đó.
Kiểu 6. Nghị luận về giá trị của tác phẩm văn xuôi.
A. Dàn bài giá trị nhân đạo.
a.
Mở bài:
-
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
-
Giới thiệu về giá trị nhân đạo.
-
Nêu nhiệm vụ nghị luận
b.
Thân bài:
-
Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác
-
Giải thích khái niệm nhân đạo: Giá trị nhân đạo là một giá trị cơ bản của văn học
chân chính, được tạo nên bởi niềm cảm thông sâu sắc với nỗi đau của con người,
sự nâng niu trân trọng những nét
đẹp trong tâm hồn con người và lòng tin vào khả
năng vươn dậy của họ.
-
Phân tích các biểu hiện của giá trị nhân đạo:
+
Tố cáo chế độ thống trị đối với con người.
+
Bênh vực và cảm thông sâu sắc đối với số phận bất hạnh con người.
+
Trân trọng khát vọng tư do, hạnh phúc và nhân phẩm tốt đẹp con người.
+ Đồng tình với khát vọng và ước mơ con người.
-
Đánh giá về giá trị nhân đạo.
c.
Kêt bài:
-
Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
-
Cảm nhận của bản thân về vấn đề đó.
B. Dàn bài giá trị hiện thực.
a.
Mở bài:
-
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
-
Giới thiệu về giá trị hiện thực.
-
Nêu nhiệm vụ nghị luận.
b.
Thân bài:
-
Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác.
-
Giải thích khái niệm hiện thực:
+
Khả năng phản ánh trung thành đời sống xã hội một cách khách quan trung thực.
+
Xem trọng yếu tố hiện thực và lí giải nó bằng cơ sở xã hội lịch sử.
-
Phân tích các biểu hiện của giá trị hiện thực:
+
Phản ánh đời sống xã hội lịch sử trung thực.
+
Khắc họa đời sống, nội tâm trung thực của con người.
+
Giá trị hiện thực có sức mạnh tố cáo (hay ca ngợi) xã hội, chế độ.
-
Đánh giá về giá trị hiện thực.
c.
Kết bài:
-
Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm.
-
Cảm nhận của bản thân về vấn đề đó.
