Bài thơ Đêm Côn Sơn - Trần Đăng Khoa
Trần Ðăng Khoa nổi tiếng là thần đồng thơ từ năm lên tám tuổi với những bài thơ giản dị, ngộ nghĩnh viết về những điều quanh mình bằng một giọng văn hài hước nhưng thâm thúy. Đó là một hồn thơ trẻ mãi trong lòng bạn đọc. Làm văn nghị luận xin trích dẫn một bài thơ tiêu biểu của Trần Đăng Khoa đến độc giả của Blog.
Văn chương nếu là bê nguyên cuộc đời vào tác phẩm thì chẳng có gì đáng nói, nó phải là "người lạ mà quen biết" như Biêlinxki đã từng nói. Nhà văn, nhà thơ cảm nhận được cuộc sống theo cách của riêng mình, đôi khi điều đó trái với quy luật nhưng lại phù hợp với tâm hồn con người, nó được bạn đọc chấp nhận. Chẳng hạn hai câu thơ dưới đây:
Ngoài thềm rơi cái lá đa,
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
(Trần Đăng Khoa)
Với cảm nhận độc đáo của mình, Trần Đăng Khoa đã táo bạo nghe âm thanh (thính giác) bằng đôi mắt (thị giác). "Tiếng rơi rất mỏng" hết sức nhẹ nhàng của chiếc lá "rơi nghiêng" - đêm sau chiến tranh không gian lại yên tĩnh đến thế ư? Cách diễn đạt, sử dụng ngôn từ mới mẻ của nhà thơ đã làm nên một hiện tượng ngôn ngữ thật đẹp.
Bài thơ: Đêm Côn Sơn
Tiếng chim vách núi nhỏ dần
Ngoài thềm rơi cái lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng
Mờ mờ ông bụt ngồi nghiêm
Nghĩ gì, ông vẫn ngồi yên lưng đền...
...Bỗng đâu vang tiếng sấm rền
Tỉnh ra em thấy trong đền đỏ hương
Ngang trời kêu một tiếng chuông
Rừng xưa nổi gió, suối tuôn ào ào
Đồi thông sáng dưới trăng cao
Như hồn Nguyễn Trãi năm nào về thăm
Em nghe có tiếng thơ ngâm...
*
Ngoài kia nòng pháo ướt đầm sương khuya...
1968
Nguồn: Trần Đăng Khoa, Góc sân và khoảng trời, Nxb Văn hóa dân tộc, 1999
